حق العمل کاری
یکی از انواع معاملات تجارتی که قانون تجارت از آن نام برده است و ضوابط و حقوق و تکالیف طرفین را مشخص کرده است ، حق العمل کاری می باشد. در این نوع از معاملات تجارتی ، در مقابل آمر متعهد می شویم تا به نام خود و به حساب آمر معامله ای را انجام دهیم. در حقیقت ما طرف معامله با شخص ثالث قرار می گیریم . باید بدانید در سود و زیان معامله ای که با شخص ثالث انجام شده است شریک نیستیم اما مستحق حق العملی هستیم که در قرارداد توافق شده است . در صورت نیاز به رفع سوالات خود با وکیل پایه یک دادگستری در تهران ، در ارتباط باشید.
مفهوم حق العمل کاری
حق العمل کاری حقی است که بابت انجام یک کار دریافت می شود. اما مفهوم این حق با مواردی مثل مزد کار و کارمزد نیز شناخته می شود. در واقع حق العمل به پولی گفته می شود که بابت فروش کالا از صاحب کالا دریافت می شود.
حق العمل کاری در قانون تجارت
ماده 357 قانون تجارت حق العمل کاری را اینگونه تعریف می کند : ” حق‌العمل کار کسی است که به اسم خود ولی به حساب دیگری ( آمر ) معاملاتی کرده و در مقابل حق‌العملی دریافت می دارد . “
به عبارت دیگر :
طبق این ماده و توضیحاتی ک در ابتدا داده شد : فرد به جای آمر طرف معامله با فرد دیگری قرار می گیرد و مزد خود را دریافت می کند. کاری به سود و زیان معامله ای که با شخص ثالث انجام داده است ندارد . باید توجه داشت که ” به نام خود ” در ماده 357 به این معنا است که فرد در معامله با طرف دیگر ، یعنی شخص ثالث اصیل محسوب می شود. اراده ی او است که عقد را به وجود می آورد . نتیجه این وضعیت آن است که فرد است که در برابر طرف دیگر معامله مسئول است. آمر مسئولیتی ندارد . حتی اگر شخص ثالث از سمت طرف معامله به این عنوان مطلع شود. یا از ابتدا بداند که وی حق العمل کار است ، باز هم نمی تواند به آمر مراجعه کند .
به منظور مشاوره با بهاره فیض
وکیل پایه یک دادگستری
متخصص در امور حقوقی و کیفری
تماس حاصل نمایید :
وظایف و مسئولیت ها در حق العمل کاری
در حق العمل کاری وظایف زیر مطرح است :
- انجام معامله به نام خود (در صورت دستور آمر)
- انجام دستورات آمر
- رعایت امانت در حق آمر
- ذی نفع نبودن در خود معامله
- رعایت حفظ اطلاعات
- اطلاع رسانی کامل به آمر
ویژگی های حق العمل کاری
حق العمل کاری ویژگی هایی دارد که برخی در قانون و برخی دیگر با توجه به ماهیت و ویژگی آن مشخص می شود :
- معاوضی : بر اساس آنچه که در ماده 357 قانون تجارت بیان شده است ، این موضوع از یک طرف انجام معامله توسط فرد و از طرف دیگر پرداخت مزد توسط آمر را ، الزام می کند .
- عهدی : معامله عهدی ، آن است که ایجاد حق دینی و تعهد کند. این تعریف یکی از ویژگی های بارز این موضوع را بیان می کند .
- عمل تجاری ذاتی : با توجه به ماده 2 قانون تجارت ، این موضوع یکی از اعمال تجارتی محسوب می شود کسی که شغل معمولی خود را این موضوع قرار دهد تاجر محسوب می شود. بنابراین نتیجه ی این موضوع این است که در این اعمال علم کامل طرفین به ارکان معامله ضروری است .
- لازم : قانون تجارت درباره لازم یا جایز بودن این موضوع صحبتی نکرده است. اما با توجه به مصلحت طرفین عقد به نظر می رسد که عقدی لازم است.
حقوق حق العمل کاری
- حق العمل کار علاوه بر شغل حق العمل کاری می‌تواند به تجارت دیگری اشتغال داشته باشد.
- اگر حق‌العمل‌کار معامله را طبق دستور آمر انجام دهد و تقصیری ننموده باشد مسئول اجرای معامله نیست . اگر طرف معامله وظایف خود را انجام ندهد، حق‌العمل‌کار ضامن انجام تعهدات طرف معامله نیست. نتایج معامله متوجه آمر می‌باشد.
- وی می‌تواند در عین حال برای چند آمر حق‌العمل‌کاری کند. مگر اینکه قرارداد دیگری بین طرفین مقرر شده باشد.
- علاوه بر دریافت حق‌الزحمه، مخارجی را هم که برای انجام معامله متقبل شده است، نیز دریافت می‌کند.
- حق العمل کار در مقابل عملی که انجام می‌دهد حق مطالبه حق‌الزحمه را دارد . از آن به کمیسیون یا حق‌العمل تعبیر می‌شود.
- به موجب ماده ۳۷۲ قانون تجارت اگر آمر مال التجاره را بدون دادن دستور نزد حق‌العمل‌کار معطل بگذارد چون ممکن است از این بابت مخارجی به حق العمل کار تحمیل شود، حق العمل کار می‌تواند با در نظر گرفتن منافع آمر مال التجاره را به فروش برساند.
- حق العمل کار در مقابل آمر برای وصول مطالبات خود از او نسبت به اموالی که موضوع معامله بوده و یا نسبت به قیمتی که اخذ کرده، حق حبس خواهد داشت.
تفاوت حق العمل‌کاری و دلالی:
حق العمل کاری و دلالی هر دو واسطه انجام معلاملات هستند. ولی بین آنها تفاوت زیادی وجود دارد. دلال جز معرفی طرفین معامله به یکدیگر وظیفه‌ای ندارد. جز با اجازه‌ی مخصوص نمی‌تواند نمایندگی یکی از طرفین را بر عهده بگیرد. یا اینکه خود طرف معامله باشد. همچنین دلال هیچگونه تعهدی نسب به اجرای معامله ندارد. همچنین حسن انجام تعهدات طرفین با انجام معامله عمل دلال پایان میابد . در صورتی که حق‌العمل‌کار طرف معامله بوده و مسئول انجام تعهداتی می‌باشد که بنام خود تقبل کرده است.
به منظور مطالعه بیشتر در ارتباط با دلالی کلیک کنید
کارشکنی در حق العمل کاری
در صورتی که در حق العمل کاری کارشکنی شود و با سوء نیت قیمتی بالاتر از آنچه که پرداخت شده به حساب امر گذاشته شود یا مبلغی کمتر از انچه که مال التجاره فروخته شده به ایشان داده شود موارد زیر برای فرد در این موضوع ،صادق است.
- اولا مستحق حق العمل نخواهد بود
- به مجازات خائن در امانت خواهد رسید. یعنی شش ماه تا سه سال حبس
- آمر می تواند ایشان را به عنوان طرف معامله در نظر بگیرد
بدون دیدگاه